Συγκίνηση και οργή σε εκδήλωση στην Κοζάνη: Απογοήτευση για την πολιτική διαχείριση, φόβος για νέα συγκάλυψη, αλλά και ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα στην υπόθεση των Τεμπών και κατ’ επέκταση στη χώρα
Του Λάμπρου Αναγνωστόπουλου
Με μεγάλη συμμετοχή πολιτών πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της περασμένης Κυριακής, 23 Νοεμβρίου 2025, στην κατάμεστη Αίθουσα Τέχνης Κοζάνης, η εκδήλωση – ανοιχτή συζήτηση που διοργάνωσε η Ομάδα Συμπαράστασης Κοζάνης για το Έγκλημα στα Τέμπη. Η αίθουσα γέμισε από ανθρώπους όλων των ηλικιών, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για διατήρηση της μνήμης των θυμάτων και για συνέχιση του συλλογικού αιτήματος δικαιοσύνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Κοζάνη βρέθηκαν άνθρωποι και από άλλα μέρη της χώρας για να παρακολουθήσουν την εκδήλωση.
Στο βήμα ανέβηκαν συγγενείς θυμάτων της τραγωδίας – Ρούλα Τζοβάρα, Σμαρώ Οικού, Πάνος Ρούτσι και Μαρία Καρυστιανού – οι οποίοι μίλησαν για τις προσωπικές τους απώλειες, τη συνεχή ψυχική δοκιμασία που βιώνουν και την επιμονή τους να αποδοθούν ευθύνες. Μέσα από τις ομιλίες τους αναδείχθηκε όχι μόνο η ανείπωτη οδύνη που κουβαλούν αλλά και η αποφασιστικότητά τους να κρατήσουν ζωντανό τον αγώνα για αλήθεια και δικαιοσύνη. Η κριτική τους προς το κράτος και τους πολιτικούς φορείς ήταν έντονη, ενώ όλοι τόνισαν ότι ο «αγώνας δεν σταματά».
Στον χώρο λειτούργησε επίσης έκθεση ζωγραφικής μαθητών του 9ου και 12ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης, υπενθυμίζοντας ότι ακόμη και τα παιδιά αντιλαμβάνονται το βάρος της τραγωδίας και της αδικίας. Παράλληλα, ποιήματα και τραγούδια πλαισίωσαν την εκδήλωση, αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο η τέχνη μπορεί να αγγίξει βαθιά τη συλλογική μνήμη.
Μ. Καρυστιανού για αναδυόμενο κίνημα πολιτών: «Το θεωρώ ό,τι πιο υγιές μέσα σε αυτό το σάπιο σύστημα. Δεν ξέρω αν θα γίνει κόμμα, ελπίζω όμως. Αν δημιουργηθεί κόμμα από αυτό το κίνημα, ίσως αλλάξει η τύχη της χώρας»
Η larissanet βρέθηκε στην Κοζάνη και συνομίλησε με τους Πάνο Ρούτσι, Σμαρώ Οικού και Μαρία Καρυστιανού, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης. Μοιράστηκαν μαζί μας τις σκέψεις τους για τις εκταφές που βρίσκονται σε αναμονή, τις σοβαρές ελλείψεις της ανάκρισης, την πορεία προς τη δίκη και το κύμα κοινωνικής συμπαράστασης που έχει μετατραπεί σε ένα δυναμικό κίνημα διεκδίκησης δικαιοσύνης. Με λόγια σκληρά, αλλά και αποφασισμένα, περιγράφουν τον συνεχή αγώνα τους να μη χαθεί η αλήθεια και να αποδοθούν ευθύνες, όσο δύσκολος κι αν είναι ο δρόμος που απομένει.
Ο Πάνος Ρούτσι αναφέρεται στις εκταφές, τονίζει ότι δεν σκοπεύουν πλέον να αφήσουν τίποτα στην τύχη και θα παλέψουν μέχρι τέλους για δικαίωση. Η Σμαρώ Οικού κάνει λόγο για συγκάλυψη άνευ προηγουμένου και τονίζει ότι η ενότητα μεταξύ των συγγενών θυμάτων – που υπάρχει σε μεγάλο βαθμό – είναι σημαντική. Τέλος, η Μαρία Καρυστιανού, μιλά εξίσου για τη διαδικασία εκταφών, εκφράζει ανοιχτά την ανησυχία της για την επερχόμενη δίκη, ενώ κάνει λόγο για την ανάγκη νέας πνοής στην πολιτική σκηνή, λέγοντας πως «αν δημιουργηθεί κάτι νέο από το κίνημα στήριξης του κόσμου, ίσως αλλάξει η τύχη της χώρας».
Πάνος Ρούτσι: «Κερδίσαμε μια μάχη, αλλά έχουμε ολόκληρο πόλεμο μπροστά μας»
Σε κλίμα ιδιαιτέρως φορτισμένο, ο Πάνος Ρούτσι, στην Κοζάνη, προέβη σε μία αποκάλυψη για το προσωπικό βίωμα που του έδινε δύναμη να συνεχίσει επί 23 ημέρες την απεργία πείνας, συγκινώντας τους πάντες. Όπως είπε, άκουγε κάθε μέρα ένα ηχητικό που έφτιαξε ένας φίλος του, στο οποίο υπάρχει η φωνή του γιου του Ντένις, που σκοτώθηκε στα Τέμπη, να του λέει «Να είσαι δυνατός».
Ρωτήσαμε αρχικά τον Πάνο Ρούτσι πού βρισκόμαστε σε ότι έχει να κάνει με το ζήτημα των εκταφών, με τον ίδιο να τονίζει ότι οι οικογένειες έχουν καταθέσει τις εξετάσεις που επιθυμούν να γίνουν και έχουν ορίσει δικούς τους πραγματογνώμονες, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στους θεσμούς. «Περιμένουμε από την Εισαγγελέα να μας δώσει νέα ημερομηνία εκταφής, ώστε να οργανώσουμε τη διαδικασία όπως πρέπει», σημείωσε.
Όσον αφορά στα επόμενα βήματα, ανέφερε πως ο αγώνας συνεχίζεται με αμείωτη ένταση: «Δεν σταματάμε. Δεν θα αφήσουμε τίποτα στην τύχη. Με τον κόσμο είμαστε ενωμένοι και προχωράμε βήμα-βήμα. Με την απεργία που έκανα κερδίσαμε μια μάχη, αλλά έχουμε ολόκληρο πόλεμο μπροστά μας».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο κύμα στήριξης από την κοινωνία: «Δεν περίμενα ποτέ όλο αυτό το κύμα αγάπης. Όπως έχω ξαναπεί πήγα μόνος μου στο Σύνταγμα αλλά έφυγα με εκατομμύρια ανθρώπους που πλέον αισθάνομαι σαν οικογένεια. Με τους υπόλοιπους συγγενείς είμαστε και πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Ο καθένας έχει τον τρόπο του, αλλά ο σκοπός μας είναι κοινός».
Σμαρώ Οικού: «Η ανάκριση έκλεισε βιαστικά – Μιλάμε για μεγάλη συγκάλυψη»
Η Σμαρώ Οικού έχασε στα Τέμπη τον 28χρονο αδερφό της Δημήτρη, μηχανοδηγό τον οποίο όμως εκείνη την ημέρα η υπηρεσία του τον γύριζε πίσω σαν επιβάτη. Περιέγραψε την τρέχουσα κατάσταση ως μια περίοδο αναμονής, εξηγώντας ότι η ανάκριση ουσιαστικά έκλεισε βιαστικά και άγαρμπα, ενώ απομένει η πραγματοποίηση των εκταφών και η ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων στη δικογραφία. Όπως τόνισε: «Υπάρχει ιστορικό και βιβλιογραφία που δείχνει ότι ουσίες μπορούν να βρεθούν στα οστά ακόμη και πέντε χρόνια μετά. Δεν ξέρουμε τι θα δείξουν τα αποτελέσματα. Το κατηγορητήριο πάντως δεν μας καλύπτει. Θέλουμε όλοι όσοι ευθύνονται να βρεθούν προ των ευθυνών τους, ακόμη κι αν χρειαστεί να ανοίξει νέα δικογραφία».
Για τη σχέση μεταξύ των οικογενειών σημείωσε ότι: «Η ενότητα είναι σημαντική και υπάρχει σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό. Επειδή όμως δεν μιλάμε για ένα απλό θέμα, είναι μια υπόθεση που το έντονο συναίσθημα κυριαρχεί, οπότε υπάρχουν και εκρήξεις και διαφωνίες. Αλλά υπάρχει σύμπραξη σε γενικές γραμμές και αυτό είναι καλό. Υπάρχουν και πολλές οικογένειες που δουλεύουν καθημερινά με τον τρόπο τους για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα και ας μην βρίσκονται στο προσκήνιο, και ας μην φαίνονται στο γυαλί».
Σε ερώτηση για την πολιτική διαχείριση, η τοποθέτησή της ήταν κατηγορηματική: «Είμαστε πολύ απογοητευμένοι από τους πολιτικούς και την πολιτική γενικά. Θεωρώ ότι είμαστε σε μεγάλο βαθμό δέσμιοι αυτής της Κυβέρνησης. Χρειαζόμαστε επειγόντως μια αλλαγή, καθώς έχουν μαζευτεί πολλά τα τελευταία χρόνια. Στη δική μας υπόθεση δε, έχουμε ακούσει κατά καιρούς τέρατα. Ίσως κάποια χρόνια μετά γραφτεί βιβλίο με όλο το παρασκήνιο. Αυτοί πίστευαν ότι θα χαθούμε μέσα στο πένθος και θα διασπαστούμε. Αν δεν υπήρχε τέτοιος βαθμός συγκάλυψης και άφηναν τα πράγματα να εξελιχθούν μόνα τους, μπορεί και να ήταν καλύτερα για εκείνους. Πιέζουν συνεχώς την χύτρα για να βγει ο ατμός με μεγαλύτερη πίεση».
Μαρία Καρυστιανού: «Η δίκη έρχεται, αλλά δεν εμπιστεύομαι τίποτα – Να δημιουργηθεί κάτι νέο μέσα από το μεγάλο κίνημα των πολιτών»
Όλοι οι συγγενείς στο τέλος της εκδήλωσης συνομίλησαν με τον κόσμο, ο οποίος ήθελε να τους αγκαλιάσει, να τους δείξει ότι είναι μαζί τους και να τους πει απλά «Προχωρήστε, μην σταματάτε». Η Μαρία Καρυστιανού από την πρώτη στιγμή «βγήκε μπροστά να διεκδικήσει το αυτονόητο», όπως είπε. Πενθώντας την κόρη της Μάρθη, γνωρίζει ότι χωρίς τη μεγάλη στήριξη του κόσμου δύσκολα θα μπορούσε να συνεχίσει. Στη συζήτησή μας αναφέρθηκε στη διαδικασία των εκταφών, η οποία έχει δρομολογηθεί, με τις οικογένειες να έχουν υποβάλει τα εργαστήρια και τις εξετάσεις που ζητούν. «Περιμένουμε από την Εισαγγελέα να οριστούν οι ημερομηνίες. Μας είπαν ότι θα χρειαστούν ένας με δύο μήνες για τα αποτελέσματα, τα οποία φυσικά θα ενσωματωθούν στη δικογραφία. Αυτή η διαδικασία έπρεπε να έχει γίνει από την αρχή. Πιέσαμε και εκβιάσαμε ουσιαστικά, ακόμη και μέσω της απεργίας, για να πάρουμε το δικαίωμά μας».
Όσον αφορά στη δίκη που αναμένεται τον Μάρτιο, εξέφρασε ανοιχτά την ανησυχία και δυσπιστία της: «Επειδή γνωρίζω ότι σκοπίμως η ανάκριση έχει αφήσει πολλά κενά, επειδή ξέρω ότι ο ανακριτής δεν επέτρεψε να γίνει έρευνα παρά τα στοιχεία που είχε στα χέρια του για την πυρόσφαιρα και δεν έχει ουσιαστικά αποδώσει καμία κατηγορία, δεν αναφέρει καν το συμβάν στην πρότασή του, δηλαδή είναι σαν να μην είχαμε ποτέ φωτιά η οποία έκαψε ζωντανούς ανθρώπους, βλέπω τη δίκη με μια απάθεια, είναι κάτι που δεν εμπιστεύομαι. Είναι τόσο μεγάλο το μέγεθος της συγκάλυψης που δεν ξέρω αλήθεια τι να περιμένω. Όσοι κατηγορούνται, μιλάμε ότι κατηγορούνται κυρίως για πλημμελήματα. Θα δείτε ότι στο τέλος έτσι θα καταλήξει η υπόθεση των Τεμπών, όπως κι άλλες υποθέσεις, για παράδειγμα το Μάτι».
Σχετικά με το κύμα στήριξης από την κοινωνία και το ενδεχόμενο ενεργής πολιτικής παρουσίας, τόνισε ότι στηρίζει το αναδυόμενο κίνημα πολιτών:
«Το θεωρώ ό,τι πιο υγιές μέσα σε αυτό το σάπιο σύστημα. Δεν ξέρω αν θα γίνει κόμμα, ελπίζω όμως. Αν δημιουργηθεί κόμμα από αυτό το κίνημα, ίσως αλλάξει η τύχη της χώρας». Στη συνέχεια τη ρωτήσαμε σχετικά με την ενδεχόμενη ύπαρξη νέου κόμματος, αν σκοπεύει να ηγηθεί της προσπάθειας για να απαντήσει: «Αυτή τη στιγμή βλέπω τον εαυτό μου μόνο στον ρόλο που είμαι. Από την πρώτη στιγμή μέχρι σήμερα κινούμαι αποκλειστικά και μόνο με αυτό που νιώθω ότι είναι σωστό και πρέπει να γίνει. Φιλτράρω τα πάντα αλλά προχωράω προσεκτικά και ενστικτωδώς ταυτόχρονα. Δεν θέλω να μιλήσω θεωρητικά για το μέλλον, αν χρειαστεί να μιλήσω θα το κάνω όταν θα είμαι σίγουρη για κάτι. Σήμερα που μιλάμε, τον εαυτό μου τον βλέπω στον ρόλο που είδατε. Να γυρίζω από πόλη σε πόλη και να μιλάω για την αλήθεια, για αυτά που συμβαίνουν στην υπόθεσή μας και να συντηρώ αυτό το κίνημα αφύπνισης που έχει ξεκινήσει».
Η εκδήλωση στην Κοζάνη απέδειξε ότι η κοινωνική απαίτηση για διαφάνεια και δικαιοσύνη στην υπόθεση των Τεμπών παραμένει ισχυρή. Οι φωνές των συγγενών αντηχούν όχι μόνο τον πόνο της απώλειας αλλά και την αποφασιστικότητα ενός ολόκληρου κινήματος που αρνείται να επιτρέψει τη λήθη ή τη συγκάλυψη. Καθώς πλησιάζει η δίκη, η αγωνία, η δυσπιστία αλλά και η συλλογική δύναμη μοιάζουν ικανές να καθορίσουν την επόμενη μέρα ενός από τα πιο τραγικά γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
