Τις λούτσες, δηλαδή τις φυσικές ή τεχνητές επιφάνειες που κρατούν νερό (βρόχινο, υπόγειο ή από χιόνια), προτείνουν ως λύση για τους κτηνοτρόφους μέλη της AMKE «Λαλίτσα», οι οποίοι συμμετέχουν σε πρόγραμμα Horizon Europe (RURACTIVE) για εφαρμόσιμες και πρακτικές λύσεις, με επίκεντρο τη διαχείριση του νερού των τοπικών κοινοτήτων του Ζαγορίου.
«Τα τελευταία χρόνια, το νερό μειώνεται αισθητά ακόμα και στις ορεινές περιοχές της Πίνδου, δημιουργώντας προβλήματα στις ανάγκες σε νερό που μπορεί να έχει ένας κτηνοτρόφος που βόσκει ή μετακινεί τα ζωντανά του στα φυσικά βοσκοτόπια της Ηπείρου. Γι’ αυτό και προτείναμε ως λύση -και ενταχθήκαμε σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα- τις λεγόμενες λούτσες, που χρησιμοποιούν για τα ζώα τους οι τοπικοί κτηνοτρόφοι, αλλά και είδη της άγριας πανίδας», λέει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων το μέλος της ομάδας έργου Σάββας Βασιλειάδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η καινοτομία της πρότασής τους συνδυάζει γνώσεις γεωλογίας, λιβαδοπονίας και αρχιτεκτονικής, με στόχο την αποκατάσταση τριών ή και τεσσάρων λουτσών σε διαφορετικά υψόμετρα υπο-αλπικών και αλπικών λιβαδιών, φτιαγμένες από διαφορετικά υλικά (χωμάτινες, πετρόκτιστες, τσιμεντένιες).
«Καταγράψαμε συνολικά 22 λούτσες στον δήμο Ζαγορίου, εκ των οποίων θα ανακατασκευάσουμε τις 3-4, προχωρώντας σε αρμολόγημα και στεγανοποίηση με παραδοσιακή τεχνική», εξηγεί ο κ. Βασιλειάδης.
Η ομάδα εργασίας, σε συνάντηση που είχε πριν από λίγους μήνες με τους κατοίκους και φορείς της περιοχής, αποτύπωσε τη συγκεκριμένη ανάγκη για την ενίσχυση των τοπικών κτηνοτροφικών κοινοτήτων, που διαχειρίζονται τα λιβαδικά οικοσυστήματα από γενιά σε γενιά.
«Χρησιμοποιώντας την παλιά εμπειρική γνώση, σε συνδυασμό με νέες μη καταστροφικές μεθόδους, όπως γεωφυσικές διασκοπήσεις και γεωχημεία, θα χαρτογραφηθεί η γεωμετρία των υδροφόρων στρωμάτων και η δυναμική της υπόγειας αποθήκευσης νερού κοντά στις λούτσες, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί αυτό το νερό για τη συνεχή υδροδότηση της κάθε λούτσας κατά την ξηρή καλοκαιρινή περίοδο, όταν τα επιφανειακά αποθέματα νερού στερεύουν, λόγω εξάτμισης και κατανάλωσης από τα ζωντανά.
Επιπλέον, θα αποτυπωθεί η διαχρονική εξέλιξη των λιβαδικών εκτάσεων, θα εκτιμηθεί η βοσκοϊκανότητα και η βοσκοφόρτωση στις περιοχές αυτές. Όλες οι παραπάνω συνδυασμένες δράσεις και εφαρμογές θα αποτελέσουν έναν πιλότο, μέσα από τον εφαρμογή του οποίου θα μπορέσει να στηριχθεί η ορεινή κτηνοτροφία και η ενδημική υδρόβια χλωρίδα και πανίδα, αλλά και έμμεσα θα καταπολεμηθεί και η κλιματική αλλαγή, καθώς οι ανθρωπογενείς λούτσες, με συνεχόμενη υδροδότηση αποτελούν σημαντικούς οικοτόπους αποθήκευσης του ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα», αναφέρει η ομάδα έργου.
Στο πλαίσιο του προγράμματος RURACTIVE, η ομάδα έργου ΛΟΥΤΣΕΣ (Μιχάλης Στύλλας, Ελίκη Διαμαντούλη, Δημήτρης Καψάλης, Σάββας Βασιλειάδης) διοργανώνει ανοιχτό, υπαίθριο εργαστήριο υδρογεωλογίας, αύριο, Παρασκευή 21 Νοεμβρίου, στις 10:00-13:00, στον Ελαφότοπο του Δήμου Ζαγορίου.
